سه شنبه ۲۵ فروردین ۹۴ | ۱۵:۲۷
۱,۰۸۹ بازديد
شرح گياه 
گياهي است يكساله ، داراي يك ريشه اصلي راست و ريشه هاي فرعي فراوان، در روي ريشه هاي كوچك لوبيا غده هاي قهوه اي رنگ نامنظم ، تثبيت كننده ازت قرار گرفته است برگهاي مركب كه از سه جفت برگچه تشكيل شده اند بادمبرگ طولاني به طور متناوب روي ساقه آن قرار گرفته اند. ممكن است برگچه ها از كركهاي ريز پوشيده شده باشند. برگها لوبيا داراي گشواره هستند گلهاي لوبيا به صورت خوشه اي يا منفرد از جوانه هاي جانبي كنار برگها بوجود مي آيند جام گل لوبيا سفيد يا ارغواني ميباشد گل لوبيا خودگشن است. براثر تلقيح گل ميوه آن كه به صورت غلاف يا نيام مي باشد، بوجود مي آيد نيام لوبيا بلند، باريك و گاهي ممكن است خميده باشد. در هر بنام تعداد 4 تا 12 عدد بذر و جود دارد. نيام نارس لوبيا به صورت سبز مصرف مي شود و به آن Snap beans مي گويند. نيام ممكن است نخ دار و يا بدون نخ باشد. انواع بدون نخ آن ، بخصوص زمانيكه به صورت نارس برداشت مي شود، بيشتر مورد توجه است و آنرا Stringless bean مي نامند.از نظر طول بوته، لوبيا به دو دسته تقسيم مي شود. دسته اول بالا رونده است و به آن Pole beans و يا Runner beans مي گويند. طول بوته در انواع بالا رونده ممكن است به 5/1 تا 2 متر برسد. دسته دوم غير بالا رونده و يا كوتاه (Dwarf type) مي باشد و به آن Bush beans مي گويند طول بوته در انواع پاكوتاه از 40 تا 50 سانتي متر تجاوز نمي كند. انواع بالا رونده احتياج به قيم دارند و داراي دوره رشد طولاني بوده، از ميزان محصول بالايي برخوردار مي باشند. در حال حاضر بيش از چند صد رقم لوبيا سبز در دنيا كشت مي شود آنها را از نظر عادت رشد رنگ گل، اندازه گل، شكل غلاف ، شكل و رنگ دانه، تقسيم بندي مي كنند.
نياز اكولوژيكي
لوبيا سبز جزء گياهان فصل گرم محسوب مي شود. لوبيا سبز نسبت به سرما و يخبندان كاملاً حساس است. دماي مناسب و مطلوب براي رشد لوبيا بين 15 تا 30 درجه سانتي گراد مي باشد. دماي بالا و پائين به بوته آن خسارت وارد مي كند اگر دما مناسب باشد بذر آن در مدت 6 روز جوانه مي زند. بذر در دماي صفر درجه سانتي گراد و يا بالاي 35 درجه سانتي گراد جوانه نمي زند. لوبيا نسبت به طول روز يك گياه بي تفاوت (Day neutral) مي باشد بدين ترتيب تشكيل دانه و نيام آن تحت تاثير طول روز واقع نمي شود انواع بالا رونده آن نسبت به رطوبت زياد و بارندگي فراوان مقاوم است ولي ارقام پا كوتاه آن رطوبت زياد را تحمل نمي كند.
آماده سازي خاك
لوبيا سبز در هر نوع خاك رشد مي كند بهترين خاك براي لوبيا سبز، خاكهاي رسي شني مي باشد pH بين 5/5 تا 5/6 را مي پسندد. كودهاي آلي و شيميايي براي زمين لوبيا مناسب هستند ميزان مصرف كودهاي حيواني براي لوبيا سبز تا 40 تن در هكتار مي باشد كه قبل از آماده شدن زمين به زمين اضافه مي كنند. كودهاي شيميايي كه داراي فسفر و پتاسيم باشند براي لوبيا لازم است و آنها بايد قبل ازكشت به زمين اضافه شوند. آزمايشهاي نشان داده است كه لوبيا چندان نيازي به تثبيت ازت ندارد.بنابراين نسبت به اضافه كردن كودهاي ازته عكس العمل مثبت نشان مي دهد. اگر در زميني كه بايد محصول لوبيا در آن كاشته شود قبل از لوبيا كود سبز در آن كاشته باشند بايد زمين را در پائيز سال پيش از كاشت لوبيا شخم زد و آنرا تا بهار بعد با كلوخ به حال خود، باقي گذاشت تا كود سبز در خاك بپوسد و زمين آماده براي كاشت لويبا گردد. در غير اينصورت مي توان زمين را در پائيز سال قبل از كاشت و يا در بهار سال كاشت لوبيا شخم كرد. در كل براي لوبياي پاكوتاه با توجه به مقدار مواد غذايي زمين معمولاً حدود 40 كيلوگرم ازت، 60 كيلوگرم فسفات 120 كيلوگرم كودهاي پتاسه در هكتار نياز است براي لوبياي بلند مقدار كود ازته بيشتر بوده (حدود 80 كيلوگرم) و نيز 80 كيلوگرم كود فسفاته و حدود 160 كيلوگرم كود پتاسه بسته به نوع زمين و مواد موجود در آن در هر هكتار در نظر مي گيرند مضاماً بايد توجه داشت كه زمين مورد نظر بايستي از نظر منيزيم نيز غني باشد.
تاريخ و فواصل كاشت
فاصله دو بوته در ارقام پاكوتاه 10 سانتي متر و فاصله دو خط حدود 90 سانتي متر در نظر گرفته ميشود در ارقام پا بلند فاصله دو بوته 40-30 سانتي و فاصله در خط كشت از يكديگر 90 سانتي متر مي باشد.
كاشت
قبل از كاشت زمين را با ديسك كاملاً نرم كرده و پس از آن در صورت لزوم با كولتيواتور كلوخه هاي حاصل از ديسك را خردتر مي كنند به طوريكه زمين موردكاشت كاملاً پوك و نرم گردد. بايد توجه داشت كه بذرها را قبلاً با مواد شيميايي ضد عفوني كرده و يا اين كه از بذرهاي ضد عفوني شده استفاده كنند براي جوانه زدن لوبيا نياز به دماي بيش از 15 درجه سانتي گراد است. لوبيا در بهار بعد از رفع يخبندان زمانيكه دماي خاك حدود 12 تا 16 درجه سانتي گراد مي باشد كاشته مي شود در مناطق جنوبي كشور مانند خوزستان در اوايل بهار كاشته مي شود. كشت آن بصورت رديفي انجام مي گيرد. عمق كاشت بذر آن در حدود 2 تا 3 سانتي متر مي باشد. فاصله دو بوته در ارقام پا كوتاه 10 سانتي متر و فاصله دو خط كشت حدود 90 سانتي متر در نظر گرفته مي شود. در ارقام پا بلند فاصله دو بوته 30 تا 40 سانتي متر و فاصله دو خط كشت از يكديگر حدود 90 سانتي متر مي باشد ارقام پا كوتاه نيازي به قيم ندارند، ولي براي انواع پابلند و رونده بايد قيم در نظر گرفته شود. نصب قيم قبل از گل دهي انجام مي گيرد. معمولاً ارقام پاكوتاه نسبت به ارقام پابلند زودتر ميوه مي دهند و اين زمان حدود 50 تا 60 روز از زمان كاشت تا موقع برداشت طول مي كشد، ولي دوره ميوه دهي آنها كمتر است براي اين كه براي يك مدت طولاني محصول داشته باشيم كشت آن هر 2 تا 3 هفته تكرار مي شود. كشت لوبيا سبز تا 8 هفته قبل از يخبندان پائيز ادامه دارد. در ارقام پابلند از زمان كاشت تا موقع برداشت محصول 60 تا 70 روز طول مي كشد. انواع پابلند لوبيا سبز دوره ميوه دهي طولاني تري دارند و تا سرد شدن هوا در پائيز ميوه دهي آنها ادامه دارد.
داشت
بلافاصله پس از پاشيدن بذر مبارزه شيميايي براي از بين بردن علفهاي هرز آغاز مي شود. بايد توجه داشت كه هنگام سمپاشي زمين قدري مرطوب باشد بطوركلي در زراعت لوبياي پاكوتاه يك باروجين و يك بار سله شكني انجام مي دهند. در صورتيكه در زراعت لوبياي پا بلند حداقل به 2 تا 3 بار وجين نياز است در آب و هواي نسبتاً خنك بايد براي آبياري اقدامات لازم صورت گيرد. همچنين بايد دانست كه لوبياي پا بلند را در اوايل دوره رشد گاهي اوقات با دست روي قيم مي پيچانند (برعكس عقربه ساعت) تا كاملاً بتواند روي آن استوار باشد. آفات و بيماريهاي لوبيا را مي توان با اقداماتي از قبيل، تناوب، استفاده از بذر مرغوب، كاشت انواع مقاوم و ضد عفوني نمودن بذر جلوگيري كرد. بيماري لكه سياه لوبيا را مي توان طبق دستورالعمل فوق از بين برد. شته لوبيا را بايد توسط سمپاشي با سموم گياهي از بين برد.
برداشت
بخش خوراكي لوبيا سبز غلاف نارس آن مي باشد زمان برداشت آن وقتي است كه بذر در داخل غلاف نارس تشكيل شده باشد و قبل از اينكه رنگ غلاف به سفيدي بگرايد، برداشت شوند بعضي معتقدند برداشت آن زماني است كه بذور تشكيل شده در داخل غلاف نارس حدود 25 درصد اندازه واقعي خود را داشته باشند. بطوركلي زمانيكه دانه در داخل غلاف تشكيل شده باشد و طول غلاف يك سوم اندازه واقعي خود رسيده باشد لوبيا سبز قابل برداشت است زمان برداشت آن نيام بايد سبز، جوان ، آبدار ، ترد و شكننده باشد اگر غلاف دير برداشت شود در اين صورت حالت شكنندگي و ترد خود را از دست مي دهد و حالت فيبري به خود مي گيرد و يا نخ دار مي شود غلاف لوبيا را به دو دسته تقسيم مي كنند نخ دارو بي نخ نوع بي نخ براي مصرف تغذيه مناسب تر مي باشد و از ارقام نخ دار براي تهيه كنسرو استفاده مي كنند. برداشت لوبيا سبز معمولاً با دست انجام مي گيرد. بطوركلي انواع پاكوتاه در 2 تا 3 مرحله و لوبياي پابلند را 5 تا 6 مرحله برداشت مي كنند مقدار محصول براي انواع پاكوتاه حدود 8 تا 13 تن و براي لوبياي پابلند 20 تا 28 تن در هكتار است.بعد از برداشت كيفيت لوبيا سبز شديداً تحت تاثير عوامل محيطي بخصوص گرما قرار مي گيرد، بنابراين چنانچه كيفيت بالا مورد نظر باشد بايد 24 ساعت بعد از برداشت غلاتها بصورت تازه مصرف شوند در غير اينصورت در دماي صفر درجه سانتي گراد و رطوبت 80 تا 90 درصد نگهداري مي‌گردند
دامنه انتشار
در نقاط مختلف كشور پرورش داده مي شود (از جمله گيلان ، خوزستان)
چگونه گياهي مناسب انتخاب كنيم؟
نگهداري از گياه سيكلمن
آموزش كاشت و برداشت كاهو در خانه
آموزش كاشت و برداشت كدو در خانه
بهار را با گلكاري آغاز كنيد
آموزش كاشت و برداشت كاهو در خانه